زمانی برای خندیدن

 کاظم راهی- در عصر جديد و در شرايطي كه تكنولوژي، عرصه‌هاي زندگي و زيستي انسان را درنورديده است توجه به جريان شادي واقعي كه روح آدمي را در كنار جسم او نوازش مي‌دهد اهميت سترگي يافته است. یکی از چالش های فراروی انسان در دنیای امروز، احساس بهزیستی و شادمانی است، چرا که با وجود پیشرفت های چشمگیر در فناوری و تأمین آسایش انسان، احساس شادمانی وی افزایش نیافته است.شادمانی و رضایت مردم از زندگی به عنوان یکی از شاخص های توسعه مطرح است.بین شادی و زندگی رابطه مستقیمی وجود دارد. یعنی کسی که در ظاهر و باطن شاد است، چهره ای گشاده دارد، امیدواری، پویایی و تفکر منطقی بر وجودش حکمفرماست.شادی، تصمیم گیری را برای او آسان می سازد و تلاش و قدرت بهره مندی از فکر و عقل را برای او راحت تر می نماید.
نشاط اجتماعی، اثرات و آثار زیادی بر زندگی شهروندان یک جامعه دارد که تعلق اجتماعی، همبستگی اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی، افزایش رضایت از زندگی یا رضایت شغلی، افزایش امید در جامعه، پویایی اجتماعی، زندگی متعادل و با ثبات، ارتقائ کیفیت و سطح زندگی، افزایش خلاقیت و نوآوری و … از جمله آن است.
در جامعه خوشحال و خرسند، تولید بهتر، اشتغال بیشتر و اقتصاد آن سالم تر است.در چنین محیطی امنیت اجتماعی و فردی راحت تر به دست می آید. در میحط شاد، ذهن انسان پویا و زبانش گویا و استعدادش شکوفا می شود. شاد بودن جامعه یکی از عوامل بسیار موثر در توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است .
یکی از عوامل مهم امید به آینده در جامعه “نشاط” می باشد. ایران اسلامی در حال گذر از مرحله ای به مرحله دیگر است، اگر بتوانیم به درستی عوامل موثر در نشاط اجتماعی را تحلیل کنیم، می بینیم بخش زیادی از آن ها در جوامع در حال توسعه مورد توجه قرار نمی گیرد. باید گفت نشاط اجتماعی در جامعه تک علتی نیست بلکه مجموعه ای از عوامل فردی و فرافردی است.
باید این نکته را پذیرفت که نشاط اجتماعی تنها یک مقوله دولتی و یا سازمانی نیست، بلکه به همت فردی نیز احتیاج دارد. نشاط اجتماعی محصول سبک زندگی انسان هاست.
متاسفانه در جامعه امروزی ما، سبک زندگی از مدل اسلامی قاصله گرفته و این موجب افزایش توقعات و کاهش سازگاری مردم با محیط و پیرامون شده است. اگر از منظر دین مبین اسلام به مقوله نشاط اجتماعی نگاه کنیمف می بینیم که بزرگ ترین نشاط در رضایت خداوند متعال از بنده بوده و کاهش پایبندی به دین و معارف اسلامی یکی از عوامل مهم در کاهش نشاط اجتماعی است. شادی به معنای نشاط در جامعه نیست، چون شادی منفی یا کاذب نیز وجود دارد، اما نشاط در انسان همیشه مثبت است.
شادی مثبت می تواند به نشاط تبدیل شود، اما شادی کاذب، به نشاط و شادمانی انسان منجر نمی شود، تجربه نشان می دهد که شادی های کاذبی که توسط محرک های متفاوت مثل داروهای روانگردان، الکل، موادمخدر و … به دست می آید پیامدهای اندوه و افسردگی را به دنبال دارد.
نعمت الله فاضلی، مردم‌شناس، نداشتن شناخت نظری درست از شادی را یکی از مسائل و موانع می‌داند و بر برخورداری از دیدگاه نظری مناسب برای گسترش شادی تاکید می کند. او در مقاله‌ای با عنوان «شادی چیست و از کجا می آید؟»، شادی را نوعی حالت یا احساس عاطفی و در عین حال نوعی ارزیابی عقلی از زندگی و وضعیت فرد از موقعیت خود می‌داند. این احساس و ارزیابی اگرچه توسط فرد صورت می‌گیرد اما از طریق ارزش‌ها، باورها، هنجارها و ساختارهای اجتماعی تعین می‌یابد و طی فرآیند جامعه‌پذیری و فرهنگ‌یابی در افراد درونی می‌شود. با در نظر گرفتن این امر، شادی در جوامع و بین گروه‌های مختلف، برساخت متفاوتی است. با توجه به این واقعیت، شادی یک چیز واحد نیست بلکه در جهان واقعی، شادی‌های مختلف وجود دارد.
از سوی دیگر، یافته‌های یک تحقیق علمی که همه مقالات معتبر علمی از سال های 1384 تا 1392 با موضوع نشاط اجتماعی را بررسی کرده است، نشان می‌دهد که متغیرهای رضایت از زندگی، عزت نفس، دینداری و ارتباط اجتماعی به نسبت سایر متغیرها، تاثیر زیادی بر نشاط اجتماعی در ایران دارند.